Inleiding

De term transgenders kent meerdere betekenissen. In dit verband staat de term voor mensen die het gevoel hebben ‘in het verkeerde lichaam te zijn geboren’. Dat zijn mensen die geboren zijn als vrouw maar zich man voelen en andersom. Veel transgenders overwegen chirurgische ingrepen om hun lichaam uiteindelijk ook te laten lijken op het gewenste geslacht. Voor transgenders is het soms lastig om te sporten, door de strikte man/ vrouw scheiding die binnen de sport gehanteerd wordt. In welke competities kom je uit en voor welk team? Hoe doe je dat met douchen? Hoe kom je ‘uit de kast’ binnen de vereniging?
 
Door NOC*NSF is een advies opgesteld getiteld  “Transgenders en sport: richtlijnen voor sportbonden, verenigingen en sporters t.b.v. sportdeelname van transgenders”. 
 
Gebaseerd op dit advies heeft de KNZB ook richtlijnen opgesteld. Deze richtlijnen zijn als volgt:
 
Breedtesport

Voor breedtesport volgt de KNZB het advies van NOC*NSF, wat inhoudt dat de transgender zelf de keus mag maken of hij/ zij uitkomt bij de jongens/ mannen of bij de meisjes/ vrouwen. Resultaten en prestaties worden onverkort overgenomen en niet aangepast.  Om resultaten en prestaties correct te kunnen registreren is het noodzakelijk dat de zwemmer uitkomt onder het geslacht waarmee hij/zij in de ledenadministratie van Sportlink is opgenomen. Om een geslachtwijziging in de ledenadministratie door te (laten) voeren kunt u contact opnemen met het KNZB bondsbureau.
 
Topsport

Ten aanzien van topsport (in dit verband op te vatten als alle internationale wedstrijden die het niveau van nationale top overstijgen) volgt de KNZB de internationale regelgeving zoals die gehanteerd wordt door NOC*NSF, LEN, FINA en IOC. Dit betekent dat deelname door een transgender mogelijk is indien de geslachtsverandering operatief is doorgevoerd, in combinatie met een hormoonkuur van drie jaar, en waarbij de geslachtsverandering is doorgevoerd in officiële documenten zoals een paspoort. 
 
Nationale topsport 

Ten aanzien van de nationale topsport is de vraag waar de breedtesport binnen de zwemsporten overgaat in topsport. We hebben ervoor gekozen om die grens te leggen bij de Nederlandse Kampioenschappen. Voor deelname door transgenders aan Nederlandse Kampioenschappen gelden derhalve dezelfde regels als voor internationale topsport.  Voor alle andere onderdelen binnen de zwemsporten in Nederland, inclusief competities en regiokampioenschappen, kan de transgender dus zelf de keus maken. Op deze regel omtrent NK’s wordt één uitzondering gemaakt. 
 
Omdat alle Nederlandse competities zwemmen en waterpolo in dit opzicht als breedtesport wordt aangemerkt, wordt aan de finale van deze competities, Finale ronde zwemmen en Kampioenschap van Nederland waterpolo, als breedtesport beschouwd.  Voor de erkenning van records worden in dit verband wel de richtlijn voor topsport gehanteerd. 
 
Registratie transgenders

Voor het registreren van transgenders in de ledenadministratie, en dan met name wat betreft de keuze van het geslacht, is het advies om hierin de keus aan de transgender over te laten. Alleen indien de transgender topsport gaat bedrijven zal tijdig duidelijkheid verschaft moeten worden omtrent het geslacht (al dan niet na operatieve ingrepen en hormoonkuur). De ledenadministratie van de KNZB volgt op dit punt de informatie zoals aangeleverd door de vereniging. 
 
Voor vragen over transgenders in de sport kunt u contact opnemen met de vertrouwenscontactpersoon van de KNZB. Petra van den Hoek (vcp@knzb.nl).